انسان باید هماره مراقب خودش باشد. مراقبتی که در آیه به عنوان : قوا انفسکم و اهلیکم ، بیان شده نشان می دهد که انسان اگر مراقب خودش و خانواده اش نباشد، در دوزخ خشم الهی می افتد. این  مراقبت باید نسبت به هواهای نفسانی باشد که  شامل خشم و غضب و خواهش های نفسانی از شهوت غذایی  و جنسی و مقامی و  منصبی و مانند آن ها می شود.  اگر کسی بتواند خودش مراقب نفس باشد، آن نفس الهی راه پیشرفت خودش را پیدا می کند و پیش می رود؛ بنابراین باید هر روز یا بهتر بگوییم پس از هر دو راهی انتخاب میان بالا و پست و زشت و زیبا و خیر و شر، بنگریم کجا هستیم؟
اصولا از نظر قرآن اگر کسی خودش را از هواهای نفسانی نگه دارد و به جای خود ، خدا را بگذارد، دیگر نیازی است کاری مهم انجام دهد؛ چون  خدا خودش او را بالا می برد. به سخن دیگر، خود شخص باید خودش را از هواهای نفسانی خود نجات دهد تا این گونه زمینه برای موتور محرکه پیشرانه  فراهم آید و صعود انجام گیرد.
امام کاظم علیه السّلام فرمودند  : لَیسَ مِنّا مَن لَم یُحاسِبْ نفسَهُ فی کُلِّ یَومٍ ، فَإن عَمِلَ حَسَنا استَزادَ اللّه َ ، وإن عَمِلَ سَیِّئا استَغفَرَ اللّه َ مِنهُ وتابَ إلَیهِ ؛ از ما نیست کسى که هر روز به حساب نفس خود رسیدگى نکند . اگر کار خوبى کرده باشد از خداوند فزونتر بخواهد و اگر کار بدى کرده باشد از خداوند آمرزش بخواهد و به درگاه او توبه کند .( الکافی : ج 2، ص  453، حدیث 2)